مشاهده همه 2 نتیجه
بازسازی هدایت شده استخوانی (GBR یا Guided Bone Regeneration) یکی از روشهای اصلی و پراستفاده در درمان کمبود تراکم استخوان و پیوند موضعی استخوان است. در این تکنیک، ممبران یا غشاها به عنوان یکی از اجزای حیاتی عمل میکنند. امروزه انواع مختلفی از ممبرانها با ویژگیها و کاربردهای مختلف در دسترس هستند که ممکن است انتخاب مناسبترین نوع برای دندانپزشکان چالشبرانگیز باشد. در این مقاله به بررسی انواع ممبرانهای رایج در دندانپزشکی میپردازیم.
چرا از ممبران استفاده کنیم؟
در تکنیک GBR، ممبران به عنوان یک سد بیولوژیکی و مکانیکی عمل میکند و مانع از تهاجم سلولهای اپیتلیال و دیگر سلولهای غیراستخوانساز میشود. ممبران به سلولهای استخوانساز کمک میکند تا با وجود سرعت کم رشد، در محل جراحی تجمع یابند و به تشکیل بافت استخوانی کمک کنند. در واقع، یکی از اهداف اصلی ممبران، ایجاد یک محیط انتخابی برای تجمع و تکثیر سلولهای استخوانساز و جلوگیری از رشد سریعتر بافت نرم است. این روند در زیر ممبران و به وسیله فرایند رگزایی و تشکیل سلولهای استخوانی صورت میگیرد. لخته خون اولیه جای خود را به استخوان بازسازی شده میدهد که در نهایت به بافت سخت و مقاوم تبدیل میشود و به بازسازی بافت نرم و سخت کمک میکند. در صورت عدم استفاده از ممبران، احتمال تداخل بافت نرم در فرآیند بازسازی استخوان بالا میرود و میتواند رشد استخوان را مختل کند.
ویژگیهای ایدهآل متریال ممبران
ممبرانها برای تکنیک GBR به دو دسته کلی تقسیم میشوند: غیرقابل جذب و قابل جذب. ممبرانهای غیرقابل جذب نیاز به یک جراحی ثانویه برای برداشت دارند، در حالی که ممبرانهای قابل جذب بهصورت طبیعی تجزیه میشوند و نرخ جذب متفاوتی دارند. این ممبرانها با وجود تفاوتهایی در ساختار، ویژگیهای مشترکی دارند که به آنها اشاره میکنیم:
این ویژگیها به دندانپزشکان کمک میکند تا با اطمینان از ممبران استفاده کنند و به نتایج بهتری در فرایند بازسازی استخوان برسند.
نخستین نوع ممبرانهای مورد استفاده در دندانپزشکی، ممبرانهای غیرقابل جذب بودند. این غشاها با توانایی ایجاد جدایی طولانیمدت بین ضایعات استخوانی و بافتهای اطراف، از زیستسازگاری، استحکام مکانیکی بالا و سختی مطلوب برخوردارند و به طور کلی در مقایسه با غشاهای قابل جذب، سد بیولوژیکی بهتری ارائه میدهند. اما این غشاها معمولاً نیاز به جراحی مجدد برای خارج کردن دارند. علاوه بر این، اگر غشا اکسپوز شود، روند ترمیم خودبهخودی رخ نمیدهد و خطر عفونت و آلودگی با باکتری افزایش مییابد که میتواند به هزینه و ناراحتی بیشتر برای بیمار منجر شود.
رایجترین انواع غشاهای غیرقابل جذب عبارتند از:
غشاهای PTFE خود به چند دسته تقسیم میشوند:
ممبران e-PTFE اولین نوع ممبران مورد استفاده در دندانپزشکی بود و در دهه 1990 به عنوان استاندارد طلایی برای بازسازی استخوان شناخته میشد. این ممبران جلوی مهاجرت فیبروبلاستها به محل ضایعه استخوانی را میگیرد و اجازه بازسازی استخوان را میدهد. رایجترین نوع e-PTFE، برند GORE-TEX (ساخت کمپانی آمریکایی W.L. Gore & Associates) است. در این غشا، هر طرف دارای ویژگیهای متفاوتی است که یکی مانع رشد اپیتلیوم میشود و دیگری فضای لازم برای رشد استخوان جدید فراهم میکند. با این حال، تخلخل بالا در e-PTFE باعث میشود احتمال بروز عفونت زیاد باشد و جدا کردن آن از بافت مشکل شود.
به دلیل عوارض e-PTFE، در دهه 1990 نوعی با چگالی بالاتر با نام Cytoplast تولید شد. این غشا به دلیل تخلخل کم، مانع از ورود باکتریها شده و نیاز به بستن بافت نرم ندارد و به دلیل عدم رشد بافت درون غشا، برداشتن آن سادهتر است.
این نوع PTFE با شبکه تیتانیوم تقویت شده و انعطافپذیر است که امکان شکلدهی به غشا و قرارگیری دقیق بر روی ناحیه ضایعه را فراهم میکند و پایداری لازم برای بازسازی اطراف ایمپلنتها را ایجاد مینماید.
مش تیتانیومی انعطافپذیر است و میتوان آن را به راحتی در اطراف ضایعات استخوانی قرار داد. این نوع غشا زیستسازگار است و سوراخهای آن باعث حفظ خونرسانی از پریوستوم میشود. با این حال، احتمال باز شدن زخم و مشکل در حفظ پوشش بافت نرم وجود دارد که میتواند منجر به افزایش عفونت و ناراحتی بیمار گردد.
مزیت اصلی ممبرانهای قابل جذب، عدم نیاز به جراحی مجدد برای خارج کردن آنهاست که این مسئله به کاهش ناراحتی و عوارض بیمار کمک میکند. یکی از معایب آنها، مدت زمان جذب غیرقابل پیشبینی است که ممکن است تأثیر منفی بر تشکیل استخوان بگذارد. این غشاها از کلاژن زنوژنیک مشتق شده و برای بازسازی استخوان (GBR) در دندانپزشکی استفاده میشوند.
انواع مختلف غشاهای قابل جذب عبارتند از: کلاژن، پریکاردیوم، فیبرین غنی از پلاکت (PRF) و آسلولار درمال ماتریکس (ADM).
این غشاها غالباً از کلاژن نوع I و III با منشا انسانی، گاوی یا خوکی ساخته میشوند که به عنوان داربست هدایتکننده استخوان عمل کرده و تجمع پلاکتها را افزایش میدهند. این غشاها با ویژگیهایی مانند سازگاری بافتی، آنتیژنیسیته پایین و تسهیل هموستاز به بهبود ترمیم زخم کمک میکنند.
ممبران کلاژنی به اشکال مختلف موجود است:
نکته: با وجود مزایای متعدد، در صورت اکسپوز شدن غشاهای کلاژنی در محیط دهان، احتمال رشد باکتری و مهاجرت فیبروبلاستها افزایش مییابد و مشکلاتی را به همراه دارد.
این غشاها معمولاً از منشا گاوی یا خوکی تولید میشوند. غشاهای گاوی به دلیل داشتن مقدار بیشتر بافت کلاژنی، قابلیت تکثیر سلولی بالاتری دارند. این غشاها جذب طولانیتری دارند و به عنوان یک داربست برای رشد سلولها و تکثیر بافتهای استخوانی استفاده میشوند.
استفاده از PRF در بازسازی استخوان رو به افزایش است. این ممبران از سانتریفیوژ کردن خون کامل بیمار به دست میآید که به دلیل غلظت بالای پلاکتها و هزینه پایین، مورد توجه است.
ممبران ADM از بافت همبند انسانی (آلوگرافت) ساخته شده که در فرآیند تولید، سلولهای آن حذف میشوند و به عنوان داربست برای مهاجرت فیبروبلاستها و عروق عمل میکند. این ممبران به دلیل عدم وجود سلولها، فاقد هرگونه خطر انتقال ویروس بوده و واکنشهای التهابی یا پسزدگی نیز نخواهد داشت.
ممبران غشایی باید در دمای اتاق (بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد) و ممبران کلاژنی در دمای یخچال (بین ۱ تا ۱۰ درجه سانتیگراد) نگهداری شود. این ماده نباید در محیطهایی با حرارت و رطوبت بالا قرار گیرد. مدت زمان نگهداری فرم غشایی ۳ سال و برای فرم کلاژنی ۶ ماه است.
قیمت ممبران دندانپزشکی به عوامل متعددی بستگی دارد که هر یک میتواند تأثیر قابل توجهی بر هزینه نهایی داشته باشد. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
ممبرانها از اجزای مهم و پرکاربرد در جراحیهای دندانپزشکی محسوب میشوند. آنها به عنوان سدی بیولوژیکی و مکانیکی عمل کرده و از مهاجرت سلولهایی که نقشی در تشکیل استخوان ندارند جلوگیری میکنند و به سلولهای استخوانساز اجازه میدهند به محل مورد نظر مهاجرت کنند. ممبرانها به دو دسته غیرقابل جذب و قابل جذب تقسیم میشوند که هر یک در اشکال مختلفی موجودند. برای ایمپلنتولوژیستها مهم است که با توجه به شرایط بالینی و عوامل مختلف مانند ترکیب مواد و زمان جذب، ممبران مناسب را انتخاب کنند.
و قیمت ممبران دندانپزشکی تابعی از ترکیب عوامل ذکر شده است و برای انتخاب بهترین گزینه باید به شرایط کلینیکی، نوع جراحی و بودجه بیمار توجه کرد. بهتر است قبل از خرید، با مشاوره دندانپزشک متخصص و بررسی نیازهای خاص بیمار، نوع و برند مناسب را انتخاب کنید تا بهترین نتیجه ممکن حاصل شود.
زمان هر پیام صوتی 5 دقیقه است